Rijst is in een groot deel van de wereld het meest gegeten hoofdvoedsel. Vooral in Azië wordt rijst veel gegeten. Wereldwijd eet men zo’n 56 kilo rijst per jaar! In ontwikkelingslanden ligt de consumptie aanzienlijk hoger. In Myanmar eet met per hoofd van de bevolking 236!! kilo rijst. In Nederland ligt het aantal kilo’s rijst wat jaarlijks gegeten wordt een stuk lager, 4.5 kilo per Nederlander per jaar. Dit ligt onder het Europese gemiddelde van 5.5 kilo. In vergelijking: Nederlanders eten zo’n 89 kilo aardappels per hoofd per jaar. Rijst groeit echter ieder jaar in populariteit.
In tegenstelling tot wat veel mensen denken is rijst geen pasta product, maar een graansoort. Het zijn de zaden van het gras genaamd Oryza sativa (Aziatisch) of het gras Oryza glaberrima (Afrikaanse rijst) Het is naast suikerriet en mais het meest verbouwde product ter wereld maar wordt veruit het meest gegeten. Bij rijst denken we eigenlijk altijd aan Azië. Echter, de rijst die we vandaag de dag consumeren vindt hoogstwaarschijnlijk z’n herkomst in Australië. Chinezen hebben de wilde rijst gedomesticeerd zo’n 8000-14000 jaar geleden. Vanuit Oost-Azië heeft rijst z’n weg gevonden naar het zuiden en westen van Azië. Door de kolonisatie van diverse Aziatische landen vond rijst al vrij snel z’n weg naar Europa en Amerika.
In de loop der jaren zijn er vele soorten rassen rijst gecultiveerd wat weer een heel scala aan verschillende gerechten met zich mee brengt. Zo eet men in Japan sushi, in Italië risotto, Spanje heeft Paella en in Indonesië nasi goreng. De mogelijkheden voor dit graansoort zijn nagenoeg onbegrensd!
Rijst verbouwen
Vandaag de dag wordt rijst voornamelijk verbouwd in landen waar véél regen valt en waar de kosten voor arbeid laag zijn. Daarnaast dient het warm te zijn. Rijst verbouwen vraagt namelijk om een grote hoeveelheid water en is zeer arbeidsintensief. Azië produceert jaarlijks veruit het grootste deel van alle rijst. In de drie jaren (2006, 2007 en 2008) werd er 442,4 miljoen ton rijst geoogst. 400 miljoen ton komt voor rekening van Azië, waarvan China met 128,9 één van de belangrijkste rijst producerende landen is.
Rijst koken
Er zijn verschillende manieren waarop je rijst kunt koken. Eén van de manieren is door simpelweg een pannetje op het water te zetten, rijst erbij en wachten tot de boel kookt. Dit kán een secuur klusje zijn en leiden tot aangekoekte rijst in de pan. Met een rijstkoker heb je dit probleem niet. Een rijstkoker is uitermate geschikt om kleine, maar ook grote hoeveelheden rijst in een handomdraai te koken.
Verschillende rijstsoorten
Rijst is er in diverse soorten en maten verkrijgbaar. Welke rijst heb je nu voor welk gerecht nodig en wat zijn de verschillen tussen de soorten rijst? Rijst is dan ook een veel gegeten product, dat voor vele gerechten en keukens wordt gebruikt.
Witte rijst
De witte rijst ontstaat als de rijstkorrel wordt geslepen, gepolijst en ontdaan wordt van het zilvervlies, kiem en de zemelen. Zo ontstaat de mooie witte kleur alleen gaat er wel veel smaak verloren. De witte rijst is daarom ook makkelijk te gebruiken in vele gerechten en is de meest gegeten rijst ter wereld.
Zilvervliesrijst
Hierbij is de korrel juist onbewerkt, waardoor deze juist wel veel voedingsstoffen en smaak bevat. Zilvervliesrijst heeft dan ook een stevigere beet dan witte rijst en is goed te gebruik bij bijvoorbeeld nasi.
Pandanrijst
Een lang korrelige rijst, die ook wel bekend staat als Jasmijnrijst. De van Thailand oorspronkelijke afkomstige rijst bevat een bloemig aroma dat afkomstig is van het pandanblad. Goed te gebruiken in diverse Aziatische gerechten.
Basmatirijst
Van oorsprong komt de rijst uit het noorden van India en heeft net als de Pandan een lange korrel. Basmatirijst bevat een fijne geur en is droger dan de Pandanrijst. Een uitstekende basis voor gerechten uit de Indiase keuken.
Risottorijst
Een plakkerige rijst die overeenkomt met de arbario- of carnarolirijst, die vaak als basis dienen voor een heerlijke risotto. De rijst is plakkerig door het hoge aanwezige percentage zetmeel.
Dessertrijst
Net als de risottorijst een plakkerige rijst door het aanwezige zetmeel. De rijst heeft ook een kortere en meer ronde korrel en wordt vaak gebruikt voor desserts als rijstepap.
Bombarijst
Dit is een soort rijst dat veel door Spanjaarden wordt gebruikt om een traditionele paella te maken. Een absorberende rijst, die echter niet zo plakkerig is als de dessertrijst of risottorijst.
Wilde rijst
Wilde rijst is een bron van eiwitten en vezels. De rijst wordt tegenwoordig steeds meer verbouwd in rijstvelden, maar groeide voornamelijk in meren en vijvers. Oorspronkelijk is het afkomstig van een soort gras dat groeit in Noord-Amerika.
Zwarte rijst
Ook wel de verboden rijst genoemd, dat een veelgebruikte soort rijst is. Het heeft een volkoren korrel, die ook stevig blijven. De korrels gaan niet plakken en zijn donkerpaars van kleur. In supermarkten is deze soort wel verkrijgbaar.
Gele rijst
De gele rijst is voorgekookte witte rijst, waarbij een gele kleurstof is toegevoegd. Bij goedkopere varianten is de rijst gekleurd met geelwortel.